Historija fakulteta
Filozofski fakultet u Banjoj Luci osnovan je Zakonom o univerzitetu, koji je Narodna skupština Republike Srpske usvojila 12. jula 1993. godine. Od te odluke Narodne skupštine, pa do 1. oktobra 1994. godine, u veoma složenim ratnim okolnostima, izvršene su pripreme za početak rada Fakulteta. Prva generacija studenata Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci započela je studije školske 1994/95. godine. Za početak rada takve visokoškolske ustanove na širem banjalučkom području čekale su generacije mladih preko pedeset godina. U tom vremenu (prije osnivanja Filozofskog fakulteta) u Banjoj Luci postojalo je organizovano školovanje nastavnog kadra. Pored Učiteljske škole, koja je radila od 1925. godine, u ovom gradu prvi indeksi visokoškolske ustanove uručeni su studentima Više pedagoške škole. Na Višoj pedagoškoj školi (1950-1969) na pet odsjeka studije je završilo preko 2400 nastavnika. Pedagoška akademija (1969-1994) sa pet studijskih grupa nastala je transformacijom Više pedagoške škole. Za 25 godina uspješnog rada Pedagošku akademiju u Banjoj Luci završilo je više od 5000 nastavnika različitih profila. Prestankom rada Pedagoške akademije završen je jedan od značajnih perioda u školovanju nastavničkog kadra u Banjoj Luci.
Kontinuitet školovanja nastavnog kadra u Banjoj Luci nastavljen je na višem fakultetskom nivou. Zakonom o univerzitetu koji je usvojila Narodna skupština Republike Srpske (1993. godine) u članu 142 utvrđeno je da Pedagoška akademija u Banjoj Luci nastavlja rad kao Filozofski fakultet u Banjoj Luci. Takvom odlukom Narodna skupština Republike Srpske zakonski je uobličila potrebe ovog područja za školovanjem profesorskog kadra za rad u vaspitno-obrazovnim i prosvjetnim ustanovama u Republici Srpskoj. Bio je to izraz i širih društvenih i nacionalnih potreba srpskog naroda u tom složenom ratnom vremenu.
Nakon dvije godine rada, od četiri studijska odsjeka Filozofskog fakulteta (geografija; matematika; fizika; biologija) Narodna skupština Republike Srpske, 12. juna 1996. godine, formirala je Prirodno-matematički fakultet u Banjoj Luci. To je omogućilo brži razvoj studija i naučno-istraživačkog rada u prirodno-matematičkim naukama. Od studijskog programa odsjeka za fizičko vaspitanje Filozofskog fakulteta Narodna skupština Republike Srpske posebnom odlukom (04.07.2001. god.) osnovala je Fakultet fizičkog vaspitanja i sporta. Osam godina kasnije (27.03.2009. god.) Upravni odbor Univerziteta u Banjoj Luci donio je Odluku o izdvajanju licenciranih studijskih programa Filozofskog fakulteta i formiranju dva nova fakulteta. Formiran je Filološki fakultet sa pet studijskih programa (Srpski jezik i književnost; Engleski jezik i književnost; Njemački jezik i književnost; Italijanski jezik i književnost i srpski jezik i književnost; Francuski jezik i književnost). Istom odlukom formiran je i Fakultet političkih nauka sa četiri studijska programa (Političke nauke; Socijalni rad; Novinarstvo; Sociologija). Nakon takvih transformacija, Filozofski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci nastavio je rad sa šest studijskih programa (Filozofija; Pedagogija; Psihologija; Istorija; Učiteljski studij; Predškolsko vaspitanje). U okviru Filozofkog fakulteta postoje i podorganizacione jedinice Institut za društvene i humanističke nauke te Laboratorija za eksperimentalnu psihologiju.
U proteklom periodu Filozofski fakultet je postao prepoznatljiv po održavanju naučnog skupa pod nazivom „Banjalučki novembarski susreti“, koji se u kontinuitetu održava od 2000. godine. Često se organizuju i drugi naučni skupovi, simpozijumi i okrugli stolovi u okvirima pojedinih studijskih programa. Filozofski fakuktet objavljuje i dva časopisa „Radovi“ i „Noema“. Nastavnici i saradnici Filozofskog fakulteta redovno učestvuju na regionalnim i međunarodnim naučnim skupovima te učestvuju međunarodnim razmjenama.
Fakultet razvija vlastitu biblioteku koja raspolaže sa preko 70.000 knjiga, koju koriste, pored studenata Filozofskog fakulteta, i studenti drugih fakulteta.
Fakultet je potpisao sporazume o saradnji sa većim brojem fakulteta u okruženju i inostranstvu (Filozofski fakultet Beograd, Filozofski fakultet Novi Sad, Filozofski fakultet Niš, Filozofski fakultet I. Sarajevo, Učiteljski fakultet Beograd, Fakultet društvenih nauka Geteborg itd.).
U proteklom dvadesetpetogodišnjem periodu funkciju dekana Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci obavljali su akademik prof. dr Milan Vasić (01.09.1994. do 30.09.1999), akademik prof. dr Drago Branković (01.10.1999. do 30.09.2015), prof. dr Brane Mikanović (01.10.2015. do 30.09.2019) i prof. dr Srđan Dušanić (od 01.10.2019. -…).
U stalnom radnom odnosu zaposleno je 73 nastavnika i saradnika (7 redovnih profesora, 26 vanrednih profesora, 14 docenata, 20 viših asistenata i 5 asistenata). Na Fakultetu je trenutno zaposleno 25 administrativnih i pomoćnih radnika.
Na šest studijskih programa (Istorija, Filozofija, Psihologija, Pedagogija, Učiteljski studij i Predškolsko vaspitanje) nastavu na prvom cilkusu, u zavisnosti od generacije, obično pohađa oko 1000 studenata, a na drugom i trećem ciklusu (Pedagogija i Učiteljski studij) oko 100 studenata.
UPIS
FILOZOFIJA
Zašto studirati filozofiju?
Filozofija nije samo potraga za znanjem već i za suštinskim razumijevanjem i mudrošću. Oni koji studiraju filozofiju upuštaju se u propitivanje, odgovaranje, vrednovanje i mišljenje o nekim od najosnovnijih, najznačajnijih i najtežih životnih pitanja, poput:
- Šta znači biti čovjek? Kakva je priroda ljudskog uma?
- Da li smo odgovorni za vlastite postupke ili smo uslovljeni biološkim determinantama, okolinom i odgojem – jesmo li slobodni?
- Kakav život treba da živimo?
- Šta je to sreća? – Možemo li se nadati da ćemo je postići?
- Na koji način možemo uskladiti svoje žudnje, potrebe i prava sa žudnjama, potrebama i pravima drugih?
- Koji oblici političkih institucija su najbolji?
- Šta je istina? Da li je išta istinito i kako to možemo znati?
- Šta je umjetnost? Šta je ljepota? Da li umjetnost mora biti lijepa da bi bila dobra?
Studirajući filozofiju imaćete priliku da se i sami nosite sa ovim pitanjima, kao i da saznate o onome šta drugi – neki od najvećih filozofa prošlosti i sadašnjosti, baš kao i vaše kolege na studiju – o njima misle. Filozofija razvija intelektualne sposobnosti bitne za cjelokupan život, a ne samo znanja i vještine neophodne za neku posebnu struku. Ona razvija analitičke, kritičke i interpretativne sposobnosti koje su primjenjive na svaki problem i svaki kontekst. Filozofija je dragocjena u svakom polju ljudske djelatnosti i u svakoj profesiji. Ona izgrađuje ličnost u cjelosti, ne ograničavajući njene kreativne potencijale.
Šta nakon završetka studija?
Završetkom prvog ciklusa studija, studenti su osposobljeni za izvođenje nastave u srednjim školama iz predmeta: Logika, Filozofija, Etika (3 i 4 godina srednjih škola), Demokratija i ljudska prava, Kultura religija (1 i 2 godina srednjih škola) i predmeta Demokratija i ljudska prava u osnovnim školama.
Nakon završetka prvog ciklusa, studenti mogu nastaviti svoje školovanje na master studiju Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci ili na master studiju jednog od brojnih univerziteta u Evropi i svijetu.
Dalja karijera i dalje usavršavanje studenata filozofije, naravno, ne mora biti ograničeno na profesorsko zvanje. U tom kontekstu, navešćemo kraći spisak poznatih ljudi koji su svoje obrazovanje stekli studirajući filozofiju:
- Emanuel Makron (predsjednik Francuske),
- Damir Imamović (bosanskohercegovački muzičar),
- Stiv Martin (američki glumac i producent),
- Filip K.Dik (američki književnik),
- Kazuo Išiguro (japanski književnik i nobelovac),
- Lana Delrej (američka kantautorka),
- Zoran Đinđić (srpski političar),
- Piter Til (suosnivač PayPal-a),
- T. S. Eliot (britanski pjesnik i nobelovac),
- Jovan Ćirilov (srpski teatrolog),
- Sofi Šol (njemačka antinacistička aktivistkinja),
- Terens Malik (američki režiser i scenarista),
- Suzan Sarandon (američka glumica),
- Fil Džekson (NBA igrač i trener).
Prvi i drugi ciklus studija
Uslovi upisa
Nastavno osoblje
Nastavno osoblje na Studijskom programu filozofije čini 14 stalno zaposlenih nastavnika i saradnika. Nastavni proces na Studijskom programu filozofije, kada su u pitanju predmeti iz oblasti filozofije, u potpunosti je pokriven vlastitim kadrom.
Studijski program je kadrovsku politiku vodio dugoročno, insistirajući na zapošljavanju najboljih svršenih studenata i podmlađivanju kadra, tako da se sada nalazi u izuzetno dobroj poziciji. Podmlađivanjem kadra stvorena je dobra osnova za budući rad studijskog programa, te potrebe za angažovanjem kadra izvan studijskog programa nema.
Od 14 stalno zaposlenih nastavnika i saradnika 5 je u zvanju redovnog profesora, 2 vanrednog profesora, 2 docenta, 4 višeg asistenta i 1 u zvanju asistenta.
Pored nastavnika i saradnika sa Studijskog programa filozofije, u nastavni proces uključeni su i nastavnici i saradnici sa drugih studijskih programa Filozofskog fakulteta i organizacionih jedinica Univerziteta u Banjoj Luci, koji su angažovani u nastavi onih predmeta koji ne spadaju u oblast filozofije: strani jezici, psihologija, pedagogija.
Pored nastave, nastavničko i saradničko osoblje kontinuirano radi na vlastitom usavršavanju i napredovanju kroz naučno-istraživački rad.
Više informacija
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: miroslav.galic@ff.unibl.org
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
Nastavni planovi
Nastavni plan I ciklus Filozofija
Nastavni plan II ciklus Filozofija
PSIHOLOGIJA
Zašto studirati psihologiju danas?
Studirati psihologiju danas je i te kako smisleno i potrebno, upravo onoliko koliko je smisleno i potrebno moći razumjeti svoja osjećanja i postupke, razumjeti druge osobe i opšta društvena dešavanja. Uprkos napretku digitalne tehnologije, farmakologije, medicine, primijenjenih biotehničkih i inžinjerskih nauka, statistički podaci u ekonomski najrazvijenijim državama svijeta nam govore o velikom prisustvu depresivnosti, samoubistava, anksioznosti, poremećaja pažnje, planiranih i impulsivnih kriminalnih ponašanja, fizičkih bolesti koje se povezuju sa stresom, različitih oblika ovisnosti, te osjećanja usamljenosti, neprilagođenosti i opšte društvene apatije i nepravde. Drugim riječima, relativno ekonomsko blagostanje mnogim ljudima ne donosi životni smisao, osoba sama sebi ostaje nepoznanica i ponaša se na načine koji štete i sebi i drugima.
Studirajući psihologiju razumjećete sopstvena i tuđa psihička stanja i ponašanja što je neophodno da biste vodili smislom ispunjen život. Takav život kojim pomažemo sebi, ali i svojim bližnjima i čitavoj zajednici ne može biti procijenjen novcem.
Dodatne prednosti studiranja psihologije su sljedeće: Studirajući psihologiju postaćete osoba koja kritički promišlja i koja je stekla solidan repertoar kvantitativne i kvalitativne metodologije kojim ćete moći razumjeti i mnoge druge nauke. U mnogim slučajevima činjenice o pravilnostima psihičkog života i ponašanja će biti neočekivane i u svakom slučaju zanimljive, kao što će to biti i studentski život sa kolegama koje imaju slična interesovanja i vrijednosti. Prijateljstva koja se zasnuju tokom studija psihologije traju čitav život.
Šta nakon završetka studija psihologije
Da biste postali psiholog, nakon završetka prvog ciklusa studija, neophodno je završiti i drugi ciklus (master) studij psihologije kojeg nudimo na Filozofskom fakultetu. Naš master studij je opšteg usmjerenja sa blagom specijalizacijom u različitim oblastima i, logično, sa više praktičnog rada nego na prvom ciklusu studija. Međutim, ukoliko to želite, master studij možete nastaviti i na drugim univerzitetima u regionu i Evropi koji imaju specijalističko usmjerenje (npr. master studij iz sportske psihologije ili master studij iz forenzičke psihologije).
Po završetku drugog ciklusa studija psihologije naši studenti se najčešće zapošljavaju u oblasti zdravstva (npr. klinički psiholozi na psihijatrijskim odjelima, zdravstveni psiholozi pri bolnicama ili drugim zdravstvenim institucijama kao što su savjetovališta), obrazovanja (npr. psiholozi u predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama) ili u privatnoj praksi (npr. psihološki savjetnici ili terapeuti ukoliko uz studij psihologije završe i dodatnu edukaciju iz određenog psihoterapijskog pravca). Mada u nedovoljnoj mjeri, i kod nas sve veći broj psihologa radi na drugim pozicijama: u velikim i srednjim preduzećima (banke, privatne i javne firme različitih profila), medijskim kućama, agencijama za ispitivanje javnog mnijenja i tržišta, policiji i korektivnim ustanovama, centrima za socijalni rad, sportskim organizacijama, pravnim institucijama, nevladinim organizacijama. Takođe, studiranje psihologije može biti i prva stepenica za naučnu karijeru unutar različitih psiholoških disciplina ili srodnih oblasti kao što je neurokognitivna nauka.
Šta je zapravo psihologija koja se izučava na fakultetu?
Naglasićemo najprije da se psihologija istovremeno svrstava u prirodne i društvene nauke, kao i u primijenjene pomagačke djelatnosti. Zahvaljujući toj kombinaciji materijali koji se izučavaju na fakultetu su raznovrsni i sežu od gradiva bliskih biologiji (biološka psihologija, psihologija opažanja, anatomija i fiziologija centralnog nervnog sistema), preko tipično teorijskih psiholoških oblasti (psihologija ličnosti, razvojna psihologija, psihologija pamćenja i mišljenja, socijalna psihologija), do onoga što zovemo primijenjenom psihologijom (pedagoška i školska psihologija, klinička psihologija i psihoterapija, organizaciona psihologija). U svim oblastima u fokusu izučavanja su ona znanja koja imaju svoju empirijsku potvrdu, odnosno one što je već provjereno putem podataka dobijenih posmatranjima ili eksperimentima. Iz tog razloga, značajan dio studija psihologije je posvećen metodologiji naučnih istraživanja, i što naročito iznenađuje laike, poseban naglasak se tada stavlja na statističke metode kao način provjere teorijskih postavki i predloženih metoda psihološke intervencije. Sve u svemu, studiranje psihologije ima jako malo zajedničkog sa predstavama neupućenih, odnosno sa onim što se naziva popularnom psihologijom.
Zašto studirati psihologiju na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci?
Postoji nekoliko prednosti upisa studija psihologije na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci.
- Naš studijski program je već od 2006. godine koncipiran na osnovu EuroPsy standarda koji predstavljaju evropski okvir kvalifikacija za obrazovanje psihologa. Uspješno smo prolazili međunarodne i domaće akreditacione procese. Studentima koji su završili prvi ili drugi ciklus naše diplome su već priznavane u svrhu nastavka studija (master ili doktorski) ili zapošljavanja u Njemačkoj, Austriji, Hrvatskoj, Norveškoj, Sloveniji, Grčkoj, Slovačkoj.
- Na Katedri za psihologiju je zaposlen relativno mlad i posvećen kadar kojeg karakteriše značajno međunarodno iskustvo. Naši predavači su studirali i usavršavali se na različitim svjetskim univerzitetima (SAD, Njemačka, Austrija, Slovenija, Srbija) i relevantnim profesionalnim institucijama (biografije su dostupne na linku). Članovi Katedre su saradnici u brojnim naučnim i stručnim projektima u državi, regionu i inostranstvu. U sklopu Katedre funkcioniše i Laboratorija za eksperimentalnu psihologiju gdje su studenti uključeni i kao istraživači. Naši studenti prezentuju nalaze svojih istraživanja na naučno-stručnim konferencijama ili na specijalizovanim studentskim konferencijama kao što je STES.
- Tokom studija imate priliku da jedan ili dva semestra provedete na studentskoj razmjeni u inostranstvu. Do sada su studenti našeg prvog i drugog ciklusa studija bili na uspješnoj razmjeni na univerzitetima u Njemačkoj, Finskoj, Holandiji, Sloveniji i Italiji. Posebno plodonosna međuinstitucionalna saradnja se odvija sa Međunarodnim psihoanalitičkim univerzitetom u Berlinu, sa kojeg povremeno dolaze i gostujući predavači. Uz to, naša Katedra je bila domaćin istraživačima i studentima iz Srbije, Slovenije, Sjedinjenih Američkih Država, Rusije i Španije koji su kod nas dolazili na višemjesečne boravke.
- Naročito na višim godinama studija, otvaraju se veće mogućnosti za sticanje iskustava putem praktičnih zadataka. U skladu sa ugovorima koje je Filozofski fakultet potpisao sa različitim domaćim institucijama, naši studenti se pod supervizijom psihologa upoznaju sa radom u realnim uslovima. To se dešava unutar pojedinačnih predmeta, specijalizovanih volonterskih aktivnosti ili kao dio obavezne studijske prakse u posljednjem semestru master studija. Treba naglasiti da se među našim nastavnim kadrom nalaze i vodeći psihoterapeuti u Bosni i Hercegovini koji na svojim predmetima prenose znanja studentima zainteresovanim za taj poziv.
- Broj studenata u jednoj generaciji je relativno mali. To podrazumijeva da se veća pažnja posvećuje pojedinačnom studentu. Prema ocjenama studenata naš nastavni kadar je veoma pristupačan i otvoren za direktnu saradnju sa studentima. U takvoj kooperativnoj atmosferi, komunikacija se odvija brzo i lično i elektronskim putem. Uz navedeno, tokom studija ćete imati priliku birati i izborne predmete u skladu sa vašim preferencijama.
Kako izgleda studij psihologije i koje kompetencije se dobijaju njegovim završetkom?
Studij psihologije kojim se osoba osposobljava da samostalno radi kao psiholog traje ukupno pet godina i obuhvata dva ciklusa studija: bachelor (BA) i master (MA) studije. Prvenstveni cilj ova dva ciklusa studija je stručno osposobljavanje, dok je treći ciklus studija (doktorski studij) naučnog karaktera. Doktorski studij još ne nudimo na Filozofskom fakultetu, ali imamo u planu da ga pokrenemo u narednim godinama. Inače, naš studij je još od 2006. koncipiran u saglasnosti sa EuroPsy standardima koji predstavljaju okvire obrazovanja psihologa unutar Evrope, što podrazumijeva i saglasnost sa principima studiranja prema Bolonjskoj deklaraciji i preporukama Savjeta Evrope za visoko obrazovanje. Kompletan dokument koji opisuje prvi i drugi ciklus studija, licenciran 2010. godine, se može naći na Plan i program psihologije 2010.
Prvi ciklus studija
Prvi ciklus studija (bachelor), odnosno dodiplomski studij (eng. undergraduate studies), je na našem fakultetu koncipiran tako da traje tri godine, kao i velika većina studija psihologije u Evropi. Iako je po svom karakteru dodiplomski studij, odlukom nadležnih tijela u obrazovanju, po njegovom završetku se stiče titula Diplomirani psiholog 180 ECTS. Nakon uspješno završenog prvog ciklusa studija posjedovaćete fundamentalna znanja i vještine, te ćete razviti uvjerenja, vezana za različite oblasti psihologije koja su potrebna u kasnijem radu:
- poznavaćete predmet, metode i razvoj psihologije kao struke i nauke
- ovladaćete fundamentalnim psihološkim pojmovima i savremenim teorijskim sistemima
- poznavaćete osnovne principe psihičkog razvoja i načine kognitivnog funkcionisanja
- razumjećete osnovne odlike normalnog i oblike abnormalnog doživljavanja i ponašanja pojedinaca i grupa
- ovladaćete osnovnim metodološkim postupcima i statističkim tehnikama koristeći savremen statistički softver
- kritički ćete interpretirati naučnu i stručnu literaturu
- imaćete formirane etičke sudove o pojavama u skladu sa kodeksima i moralnim načelima psihologije kao struke i nauke
- bićete osposobljeni za planiranje i realizaciju različitih psihosocijalnih programa
- steći ćete preduslove za nastavak obrazovanja u struci ili srodnim oblastima
Drugi ciklus studija
Drugi ciklus studija (master) ili diplomski studij (eng. graduate studies) osposobljava studenta za rad na poziciji psihologa u različitim područjima primijenjene psihologije. Istovremeno, ovaj ciklus studija priprema studenta za naučno-istraživački rad, odnosno potencijalan nastavak usavršavanja na doktorskim studijama. Odbranom završnog rada (master teza), stičete diplomu Master psihologije 300 ECTS. Nakon uspješnog završetka drugog ciklusa studija posjedovaćete napredna psihološka znanja, vještine i stavove koje će vam omogućiti da se uključite u profesiju:
- osmišljavaćete i voditi psihološke intervencije uz profesionalnu komunikaciju sa pojedincima, grupama i organizacijama od interesa sa kojima dolazite u kontakt
- bićete sposobni da empirijski evaluirate psihološke intervencije i samostalno izvoditi i pisati naučne izvještaje koji koriste naprednije metodološke i statističke pristupe
- prepoznavaćete psihološke potrebe klijenata u preventivnoj i interventnoj fazi
- moći ćete izraditi stručne nalaze u kliničkoj praksi psihologa
- razumjećete savremene sisteme sprovođenja psiholoških intervencija (tzv. psihoterapijske pravce)
- razumjećete prirodu usvajanja znanja u školskim i vanškolskim kontekstima i složenost faktora sposobnosti i motivacije u cilju optimizacije učenja
- bićete sposobni da pomognete učenicima, roditeljima i nastavnicima u identifikaciji i prevazilaženju problema u učenju i psihosocijalnim aspektima života
- razumjećete psihološke faktore koji utiču na kriminalno ponašanje
- razumjećete širok dijapazon efekata religijskog praktikovanja na psihički život
- evidentiraćete psihičke složenosti radnih organizacija i načine kako da optimizujete i humanizujete radnu klimu
Kako upisati naš studij psihologije?
Tehnički podaci o upisu studija se nalaze na linku. Na ovom mjestu možemo napomenuti da su, s obzirom na veliku konkurentnost u prethodnim godinama za upis na prvi ciklus studija (na 1 slobodno mjesto se prijavljuje 3-4 kandidata), dobar prosjek u srednjoj školi i dobra priprema za test znanja presudni faktori za upis. Mi ne nudimo usluge pripreme za testiranje. Neophodan uslov za upis drugog ciklusa studija je da osoba posjeduje završen prvi ciklus studija psihologije. Datumi objavljivanja konkursa za upis se objavljuju na internet stranici Univerziteta i Filozofskog fakulteta, kao i u javnim medijima.
Više informacija
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: lana.vujakovic@ff.unibl.org
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
Nastavni planovi
Nastavni plan I ciklus Psihologija
Nastavni plan II ciklus Psihologija
PEDAGOGIJA
Zašto studirati pedagogiju?
Studentima Studijskog programa pedagogije omogućeno je da aktivno tragaju za odgovorima na brojna pitanja: koji su izazovi pratili pedagogiju kroz istoriju, kako „pedagoški ići u susret” djeci, mladima i odraslima, kako nenasilno komunicirati, kako vaspitanje i obrazovanje organizovati u svijetu preplavljenom raznovrsnim medijima, koje su specifičnosti vaspitanja i sistema obrazovanja različitih država, koje odgovore daju metodike i didaktika, kako savjetovati one koji imaju određene poteškoće (u razvoju, u učenju, u ponašanju), kako poučavati one koji su završili formalno obrazovanje, kako istraživati pedagoške fenomene, kako kvalitetno „iskoristiti” slobodno vrijeme. U svemu tome im pomažu nastavnici i saradnici. Pedagoški taktično ih podstičemo da steknu kvalitetna znanja i iskustva, da spoznaju da učenje ne mora biti mučenje i da svoju pedagošku misiju započnu na fakultetu, ali i da je nastave nakon formalnog obrazovanja, kroz neformalno i informalno obrazovanje.
Takođe, polazi se od činjenice da je uspjeh budućih generacija velikim dijelom determinisan njihovim opredjeljenjem da nastave da uče i da se usavršavaju, mogućnošću da se bave onim što ih ispunjava i čini jedinstvenim. Osnovni cilj studija pedagogije jeste osposobljavanje studenata za samostalno i stručno obavljanje pedagoške djelatnosti kao i pripremanje za naučno-istraživački rad i mogućnost usavršavanja na polju nauke.
Šta nakon završetka studija pedagogije?
Studijski program pedagogije je zasnovan na savremenim naučnim saznanjima koja su osnova za praktični i naučni rad u područjima u kojima je pedagogija zastupljena. Kadrovi sa ovim zvanjem zapošljavaju se u predškolskim institucijama, u osnovnim i srednjim školama, te u drugim institucijama, kao što su: centri za socijalni rad, specijalne škole, kazneno-popravni domovi, domovi učenika, domovi penzionera, savjetovališta, pedijatrijske klinike, igraonice, školice koje na kvalitetan način organizuju slobodno vrijeme djece i mladih, specijalizovane ustanove za rad sa djecom sa poteškoćama u učenju i napredovanju, različiti klubovi za rad sa različitim uzrasnim grupama, institucije koje se bave obrazovanjem odraslih, muzeji, redakcije časopisa, različite medijske kuće i druge instutucije koje se bave ljudskim resursima.
Zašto studirati pedagogiju na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci?
Koncepcija Studijskog programa pedagogije
Koncepcija Studijskog programa pedagogije ogleda se u tome da uokviri set zahtjeva za studente Studijskog programa pedagogije, a zatim i da garantuje kompetencije pedagoga za rad u praksi. Jasno su razgraničene kompetencije diplomiranih pedagoga, mastera pedagogije i doktora pedagoških nauka (odnos teorijskih saznanja i praktičnih iskustava, pokrivenost istraživačkim metodama, uvođenje završnog rada na kraju prvog ciklusa studija i master rada na kraju drugog ciklusa studija, te doktorske disertacije na kraju trećeg ciklusa studija).
Nastavni plan i program Studijskog programa pedagogije usklađen je sa evropskim standardima i kompatibilan je sa programima drugih univerziteta. Studijski program pedagogije utemeljen je na zakonskim aktima Republike Srpske, ali i pravilnicima i međunarodnim dokumentima. Koncepcija studija je usklađena sa Bolonjskom deklaracijom. Studentima je omogućeno da svoje pravo na obrazovanje ostvare kroz tri ciklusa studija (osnovne, master i doktorske).
Kako izgleda studij pedagogije?
Programi prvog, drugog i trećeg ciklusa studija, u velikoj mjeri, poboljšani su u odnosu na prethodne u pogledu definisanja kompetencija koje studenti stiču tokom studija. U skladu sa ovim smjernicama, osigurana je struktura programa kompatibilna sa programima na studijama pedagogije u okruženju. Takođe, vrši se kontinuirano vrednovanje kvaliteta Studijskog programa pedagogije, a uočene slabosti po pitanju pojedinačnih nastavnih predmeta (i njihovih programa) mijenjaju se (u dozvoljenim granicama) u cilju unapređivanja kvaliteta i profesionalnih kompetencija budućih pedagoga. Tako su neki nastavni predmeti ustupili mjesto novim ili su modifikovani i poboljšani. Pedagogija je naučna disciplina koja crpi svoja saznanja kako iz teorije tako i iz prakse, a Nastavni plan i program prati savremene tokove pedagoške nauke. To podrazumijeva i redovno preispitivanje i revidiranje Nastavnog plana i programa.
Nastavni plan i program organizovan je tako da razvija istraživačke i praktične kompetencije studenata. Predmeti su raspoređeni prema tri nivoa: opšte pedagoške discipline (opšta pedagogija, istorija pedagogije, metodologija pedagoških istraživanja, komparativna pedagogija, pedagoška futurologija i druge); posebne pedagoške discipline (predškolska pedagogija, školska pedagogija, andragogija, didaktika, porodična pedagogija, pedagogija slobodnog vremena i druge); pojedinačne pedagoške discipline (metodike nastave pojedinih predmeta, metodika vaspitnog rada, metodika rada pedagoga, metodike savremenih nastavnih sistema i druge). Kroz svaki nivo obezbjeđena su teorijska (akademska) i praktična (profesionalna) saznanja. Prilikom izrade studijskog programa vodilo se računa o omjeru teorijskog i praktičnog:
- kroz redoslijed teorijskog i praktičnog (na primjer, prva i druga godina više teorijskog uz uvažavanje praktičnog, a na trećoj i četvrtoj godini znatno više praktičnih predmeta ali dobro teorijski utemeljenih);
- na mikronivou – na nivou svakog predmeta, oblasti, pojedinačne tematske jedinice (na primjer, iako su metodike praktično usmjerene, ni one ne mogu bez teorije).
Aplikativna strana naročito dolazi do izražaja kroz posebne i pojedinačne pedagoške discipline, u okviru kojih studenti ostvaruju i praksu u vaspitno-obrazovnoj instituciji. Na drugoj godini studija studenti odlaze u predškolske ustanove (jednu nedjelju u trećem i jednu nedjelju u četvrtom semestru), na trećoj godini studija organizovana je praksa (jednu nedjelju u petom i jednu nedjelju u šestom semestru) u sklopu sljedeće grupe predmeta: Struktura i organizacija vaspitno-obrazovnog rada u školi i Uvod u didaktiku, Uvod u pedagogiju II i Supervizija u profesionalnom razvoju nastavnika. Na četvrtoj godini organizuje se samostalna praksa, koja osigurava studentima mogućnost da sintetizuju svoja znanja stečena tokom studija.
Drugi ciklus studija traje dva semestra. Podrazumijeva nastavak pedagoškog obrazovanja uz rad, pa osigurava znatno veću mogućnost primjene naučenog i sticanja iskustva u praksi.
Doktorske studije realizuju se kroz nastavu, konsultacije i samostalan istraživački rad. Kompletan nastavni plan doktorskih studija dat je u šest semestara, pri čemu kandidati u prva četiri imaju po dva obavezna predmeta i jedan izborni. Svaki izborni predmet pokriva po jednu od pet oblasti: andragogiju, didaktiku, opštu pedagogiju, predškolsku pedagogiju i metodiku vaspitno-obrazovnog rada. Svaki obavezni predmet se polaže kroz rakurs teme koju kandidat bira za disertaciju. No, prije same prijave teme doktorske disertacije, prijavljuje se a potom i javno (pred komisijom koju čine najmanje tri nastavnika) brani idejni nacrt doktorske disertacije.
Prvi ciklus studija i kompetencije koje se stiču njihovim završetkom
Odsjek za pedagogiju postoji, na Filozofskom fakultetu, još od osnivanja fakulteta (1994. godine). Akademske 2007/2008. godine usvojen je novi program studija po bolonjskom modelu 3+2, a od akademske 2010/2011. godine, na argumentovanu inicijativu studenata, Studijski program pedagogije licenciran je po modelu 4+1. Dakle, prvi ciklus studija traje osam semestara, odnosno četiri akademske godine u toku kojih student ostvaruje ukupno 240 ECTS bodova. Tokom četverogodišnjeg studiranja studenti pedagogije stiču zvanje diplomirani pedagog i sljedeće kompetencije:
- poznavanje teorijskih saznanja iz temeljnih disciplina pedagoške nauke;
- poznavanje ključnih dostignuća pedagoga u nacionalnoj i svjetskoj istoriji pedagogije;
- poznavanje osnovnih psiholoških saznanja o razvoju djeteta, o ličnosti i učenju;
- sagledavanje društvenog konteksta obrazovanja i filozofije učenja, odnosno poučavanja;
- poznavanje ključnih spoznaja iz porodične pedagogije kao i metoda i tehnika saradnje sa roditeljima;
- vladanje pedagoškom statistikom u sferi deskriptivne statistike, te na elementarnom nivou uzročnog ukrštanja varijabli;
- vladanje potrebnim nivoom informatičke pismenosti;
- poznavanje elementarne metodologije potrebne za manja operacionalna istraživanja i proučavanje teorije;
- posjedovanje osnovnih saznanja o organizaciji nastave, upravljanju i rukovođenju školom;
- osposobljenost za vođenje savjetodavnih razgovora, pedagoško-terapijsko djelovanje;
- osposobljenost za izvođenje, opservaciju i vrednovanje različitih vidova interaktivnog učenja;
- poznavanje osnovnih metodičkih vještina u predmetima društvenih i prirodnih nauka te u sportu i umjetničkim oblastima;
- osposobljenost za produktivno korištenje slobodnog vremena;
- osposobljenost za primjenu različitih nastavnih sistema;
- poznavanje osnovnih menadzerskih vještina;
- osposobljenost za djelovanje u različitim sferama pedagoške patologije (resocijalizacija, inkluzija i slično).
- osposobljenost za akciona istraživanja;
- osposobljenost za pedagošku dijagnostiku;
- osposobljenost za analizu efikasnosti modela učenja učenja, za primjenu nastavnih modela učenja.
Drugi ciklus studija i kompetencije koje se stiču njihovim završetkom
Drugi ciklus studija traje dva semestra, odnosno jednu akademsku godinu u toku koje student ostvaruje 60 ECTS bodova. U akademskoj 2010/2011. godini upisana je prva generacija po bolonjskom sistemu. Završetkom drugog ciklusa studija, student stiče zvanje master pedagogije i sljedeće kompetencije:
- osposobljenost za proučavanje i analizu značaja permanentnog obrazovanja, te vlastita osposobljenost za permanentno obrazovanje;
- usvojenost adekvatnog nivoa poslovne pedagoške kulture, kao i osposobljenost za proučavanje nivoa ove kulture u školama, među nastavnicima i učenicima;
- osposobljenost za analizu uticaja medija na pedagoške ishode, kao i osposobljenost za kreiranje pedagoški poželjnih komunikacijskih modela;
- osposobljenost za kvalitativna istraživanja za studiju slučaja i slične istraživačke pristupe;
- osposobljenost za analizu futuroloških koncepcija, za planiranje i predviđanje u sferi obrazovanja;
- osposobljenost za analizu rada sa darovitim učenicima, za primjenu i kreiranje nastavnih modela koji stimulišu kreativnost, kao i za istraživanje darovitosti i kreativnosti;
- osposobljenost za modernu pedagošku dokimologiju;
- osposobljenost za izradu i kreiranje novih aplikativnih nastavnih modela;
- osposobljenost za izradu master rada.
Treći ciklus studija i kompetencije koje se stiču njihovim završetkom
Treći ciklus studija (doktorske studije), licenciran 2014. godine, traje šest semestara, odnosno tri akademske godine u toku kojih student ostvaruje ukupno 180 ECTS bodova. U akademskoj 2015/2016. godini upisana je prva generacija studenata doktorskih studija. Nakon završetka trećeg ciklusa studija i danom odbrane doktorske disertacije kandidat stiče naučno zvanje i akademsku titulu – doktor pedagoških nauka. Po završetku doktorskih studija kandidat će moći demonstrirati sljedeće kompetencije:
- da samostalno elaborira najaktuelnije pedagoške teme, da ih prikaže u odnosu na savremenu pedagošku teoriju i praksu;
- da samostalno rješava praktične i teorijske probleme pedagoške nauke i prakse;
- da razvija i unapređuje nastavnu praksu primjenom savremene teorije, metodike i istraživačkih metoda;
- da samostalno identifikuje ključna istraživačka pitanja koristeći odgovarajuće kvantitativne i kvalitativne metodološke pristupe;
- da inicira i da se uključuje se u ostvarivanje nacionalnih i međunarodnih projekata u oblasti teorije i prakse vaspitanja i obrazovanja;
- da kritički analizira, procjenjuje i primjenjuje nova naučna saznanja i pedagoške ideje;
- da ovlada profesionalnim nivoom analize i saopštavanja istraživačkih nalaza;
- da objavljuje svoje radove u indeksiranim domaćim i stranim časopisima;
- da je osposobljen raditi kao član istraživačkih timova;
- da kritički sagledava i preispituje pedagošku teoriju i vaspitnu praksu;
- da ovlada statističkom i metodološkom aparaturom za istraživanje aktuel¬nih pedagoških fenomena te da ih može prenijeti na studente i druge istraživače.
Kako upisati studij pedagogije u Banjoj Luci?
Kako bi se ostvario upis na prvi ciklus studija pedagogije neophodno je da uz istinsku želju i završenu srednju školu, kandidat postigne određene rezultate na prijemnom ispitu. Ukupan broj bodova koji kandidat (budući brucoš) može postići je 100 (do 50 bodova na osnovu prosjeka i do 50 bodova na prijemnom ispitu). To znači da se prosječna ocjena iz svih predmeta iz srednje škole množi sa 10 i sabira sa bodovima postignutim na prijemnom ispitu. Prijemni ispit se sastoji od dva testa: (1) testa znanja iz srpskog jezika (nosi maksimalno 15 bodova) i (2) testa pedagoške opredijeljenosti, opšte informisanosti i kulture (maksimalno 35 bodova). Neophodan uslov za upis na drugi ciklus studija je da kandidat/kinja završi prvi ciklus studija pedagogije. Konkurs za upis, sa neophodnim informacijama vezanim za uslove upisa i datumom polaganja prijemnog ispita, objavljuje se na internet stranici Univerziteta i Filozofskog fakulteta, kao i u sredstvima javnog informisanja.
Dodatne informacije
Dodatne informacije, osim na internet stranici, mogu se pronaći i na fejsbuk prezentaciji Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci, ali i lično na adresi: Bulevar vojvode Petra Bojovića 1A – Kampus, gdje je moguće obaviti konsultacije sa voditeljem ili sekretarom Studijskog programa pedagogije.
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: kristijan.popovic@ff.unibl.org
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
HISTORIJA
Zašto studirati historiju danas?
Istorija je nauka koja proučava prošlost ljudskog društva u odgovarajućem vremenskom i prostornom kontekstu. Istorija kao nauka i kao nastavni predmet spada u grupu društveno-humanističkih nauka. To znači da ona ne pruža samo saznanje o prošlosti, već utiče na obrazovanje i modeliranje onih koji je izučavaju u kontekstu racionalnijeg saznanja o sebi i drugima.
Istorija ima primaran značaj u formiranju nacionalnog identiteta. Osim toga, istorija doprinosi i razbijanju određenih predrasuda prema pojedinim narodima, rasama i vjerskim zajednicama, što je preduslov za konstituisanje društva zasnovanog na demokratskim principima. Studirajući istoriju steći ćete znanja o prošlosti sopstvenog naroda, ali i drugih naroda u regionu, ali i širom svijeta, upoznati tekovine različitih kultura i razumijeti nastanak, trajanje i propast svjetskih civilizacija od antičke grčke i rimske, preko vizantijske do epohe velikih geografskih otkrića, renesanse i još dalje ka procesima koji determinišu nastanak savremene civilizacije. Međutim, cilj studiranja istorije ne svodi se samo na sticanje osnovnih znanja iz prošlosti i sadašnjosti. Proučavanje istorije pomaže studentu da razvije naročite vještine i sposobnosti za aktivno učestvovanje u demokratskom društvu, omogućava mu da uvažava i poštuje ljudska prava i slobode, da ima odgovoran odnos prema građanskim obavezama, da poštuje kulturno-istorijsko nasljeđe sopstvenog naroda, ali i pripadnike drugih naroda ili vjerskih zajednica. Studirajući istoriju razvićete sposobnosti za razumijevanje i kritičko tumačenje istorijskih procesa, pojava i događaja u razvoju ljudskog društva u različitim epohama i oblastima.
Šta nakon završetka studija Istorije?
Nakon završenog prvog ciklusa studija istorije, student stiče zvanje diplomirani profesor istorije. Sa ovom diplomom naši studenti mogu pronaći poslovni angažman u oblasti obrazovanja (na fakultetima, u osnovnim i srednjim školama), zatim u arhivima, muzejima, bibliotekama, zavodima za zaštitu spomenika kulture, u diplomatiji, republičkim institucijama, štampanim i elektronskim medijima, kao i u drugim ustanovama i organizacijama. Sem toga, na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci moguće je upisati drugi, postdiplomski ciklus (master studij). Nakon završenog drugog ciklusa studija istorije, student stiče zvanje master istorije.
Šta je zapravo Istorija koja se izučava na fakultetu?
Koje kompetencije dobija student po završetku studija istorije?
Studiranje na ovom studijskom programu omogućava studentima da prepoznaju međusobnu povezanost najvažnijih istorijskih događaja, pojava, procesa; da shvataju razliku između uzroka, povoda i posljedica istorijskih događaja, da razumiju istorijsko poreklo savremenih pojava i procesa; da vode dijalog zasnovan na argumentima. Student je osposobljen da prati i primjenjuje metodološke i teorijske novine u specifičnim oblastima istorijske nauke i da sagledava razvoj struke, u cjelini ili pojedinim užim naučnim oblastima; da aktivno primjenjuje i saopštava svoja znanja u raznim obrazovnim, naučnim, kulturnim i umjetničkim ustanovama i da doprinosi boljem razumijevanju pojedinih istorijskih perioda, ali i ukupne istorijske tradicije i kulturnog nasljeđa.
Prvi ciklus studija traje četiri godine i vrijedi 240 ECTS. Nakon završenog prvog ciklusa studija istorije, student stiče zvanje diplomirani profesor istorije. Nakon uspješno završenog prvog ciklusa studija stiču se sljedeće vještine:
- upoznavanje sa predmetom, metodama i razvojem istorije kao posebne naučne discipline;
- osposobljavanje za razumijevanje specifičnosti istorije kao naučne discipline u određenim hronološkim, prostornim i sadržinskim okvirima;
- osposobljavanje za razumijevanje uzročno-posljedičnih veza u vertikalnom (hronološkom) i horizontalnom (prostornom) obimu;
- sticanje svijesti o neophodnosti strogog pridržavanja etičkih normi u istorijskoj nauci;
- usvajanje sposobnosti tumačenja činjenica i kritičkog mišljenja na osnovu primjene rezultata istorijske nauke;
- usvajanje znanja iz istorije ljudskog društva od antike do savremenog doba;
- usvajanju znanja iz istorije srpskog naroda;
- razvijanje sposobnosti primjene stečenih znanja na profesionalan način u svim potencijalnim oblicima profesionalnog bavljenja istorijom (pripremanje i izvođenje nastave istorije u osnovnom i srednjem obrazovanju; učešće u radu kulturnih ustanova – arhiva, biblioteka, muzeja, galerija, kulturnih centara, medijskih ustanova, političkih stranaka);
- osposobljavanje za samostalno definisanje tematskih i potencijalno istraživačkih problema u konkretnim vremensko-prostornim okvirima;
Drugi ciklus studija (master) traje godinu dana i vrijedi 300 ECTS. Nakon završenog drugog ciklusa studija istorije, student stiče zvanje master istorije. Ovaj ciklus studija priprema studenta za samostalno bavljenje naučnim radom te za moguće doktorske studije. Nakon uspješno završenog drugog ciklusa studija stiču se sljedeće vještine:
- osposobljavanje za samostalnu primjenu osnovnih načela istorijske metodologije – prikupljanje i kritičku analizu istorijskih izvora svih vrsta i provenijencije;
- osposobljavanje za samostalno pronalaženje i korišćenje istorijske literature;
- razvijanje sposobnosti upotrebe najnovijih informaciono-komunikacionih tehnologija u ovladavanju znanjima iz oblasti istorijske nauke i sposobnosti za praćenje i primjenu novih rezultata naučnih istraživanja u zemlji i inostranstvu;
- razvijanje sposobnosti za popularizaciju istorije kao nauke;
- razvijanje sposobnosti razmišljanja o značajnim aktuelnim političkim, društvenim i kulturnim pitanjima na osnovu naučno zasnovane istorijske perspektive;
- formiranje naučno zasnovane istorijske svijesti o srpskom, evropskom i svjetskom istorijskom nasljeđu;
- razvijanje sposobnosti za dalje obrazovanje i usavršavanje znanja i vještina u svim potencijalnim oblicima profesionalog djelovanja i sposobnosti neophodnih za nastavak studiranja na trećem ciklusu studija.
Nastavni kadar: Na Studijskom programu istorije u ovom trenutku je zaposleno 20 nastavnika i saradnika u punom radnom odnosu. Od toga je 5 vanrednih profesora, 10 docenata, 5 viših asistenata i 1 asistent. Angažovan je i jedan honorarni nastavnik u zvanju višeg asistenta. Naši nastavnici su se usavršavali na različitim univerzitetima ili istraživali u arhivima u inostranstvu (SAD, Austrija, Njemačka, Švedska, Italija, Grčka, Srbija).
Kako upisati naš studij istorije?
Datumi objavljivanja konkursa za upis se objavljuju na internet stranici Univerziteta i Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci, kao i u sredstvima javnog informisanja.
Rangiranje se vrši na bodovnoj skali od 0 do 100 na način da se maksimalno 50 bodova dodjeljuje za prosječnu ocjenu iz svih predmeta iz srednje škole pomnoženu sa 10, te dodatnih maksimalno 50 bodova za postignuće na prijemnom ispitu. Prijemni ispit se sastoji od dva testa: testa znanja iz istorije (nosi maksimalno 40 bodova) i testa iz srpskog jezika (maksimalno 10 bodova). Mi ne nudimo usluge pripreme za testiranje. Budući studenti se pripremaju za ispit iz udzbenika istorije za četiri razreda gimnazije opšteg i društvenojezičkog smjera.
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: mila.krneta@ff.unibl.org
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
Nastavni planovi
NASTAVNI PLAN PRVOG CIKLUSA STUDIJA
NASTAVNI PLAN DRUGOG CIKLUSA STUDIJA
UČITELJSKI STUDIJ
Zašto studirati učiteljski studij?
Zašto studirati učiteljski studij na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci?
Prvi ciklus studija traje četiri akademske godine, a završetkom studija student stiče diplomu profesora razredne nastave sa ostvarenih 240 ECTS bodova. Nastava obuhvata opšteobrazovne predmete koji su važni za učiteljski poziv, pedagošku grupu predmeta, kao i metodike svih nastavnih predmeta koji se realizuju u mlađim razredima osnovne škole. U svakom od osam semestara studenti imaju mogućnost biranja izbornih predmeta u skladu sa svojim interesovanjima i potrebama. Završetkom prvog ciklusa studenti su osposobljeni i kompetentni da samostalno realizuju nastavu u mlađim razredima osnovne škole, da aktivno učestvuju u kulturnoj i javnoj djelatnosti škole, sarađuju sa roditeljima, kolektivom i ustanovama važnim za vaspitno-obrazovni rad.
Pored značajne saradnje sa drugim fakultetima primjetna je i odgovarajuća sličnost sa studijskim programima koji obrazuju buduće profesore razredne nastave:
- Pedagoški fakultet u Bijeljini, Univerzitet u Istočnom Sarajevu;
- Pedagoški fakultet u Somboru, Univerzitet u Novom Sadu;
- Učiteljski fakultet u Beogradu, Univerzitet u Beogradu;
- Učiteljski fakultet u Zagrebu, Sveučilište u Zagrebu.
Šta nakon završetka učiteljskog studija?
Završetkom prvog ciklusa studiranja i sticanjem diplome profesora razredne nastave ostvaruje se pravo na rad u osnovnoj školi, ali i pravo za upis na drugi ciklus studija. Drugi ciklus studija traje jednu akademsku godinu, odnosno 60 ECTS bodova. U dva semestra se organizuje nastava koja je usmjerena na mogućnosti inoviranja nastave, povećanje kvalitete rada nastavnika sa učenicima, praćenje savremenih tokova u razrednoj nastavi, kao i povećanje opštih pedagoško-didaktičko-metodičkih kompetencija nastavnika. Završetkom predispitnih obaveza i nakon položenih ispita, studenti biraju temu i pristupaju izradi završnog (master) rada. Završni radovi su uglavnom zasnovani na istraživanju u nastavnoj praksi i po završetku se brane pred komisijom sastavljenom od najmanje tri univerzitetska nastavnika. Odbranom završnog (master) rada kandidat i formalno završava drugi ciklusa studija pri čemu stiče diplomu i zvanje master razredne nastave.
Učiteljski studij ispunio je uslove za organizovanje i izvođenje studija na trećem ciklusu: Doktorske studije iz metodike razredne nastave. Ovaj ciklus studija traje tri akademske godine pri čemu se ostvaruje 180 ECTS bodova, što zajedno sa bodovima sa prvog i drugog ciklusa u zbiru čini 480 ECTS bodova. Završetkom doktorskih studija stiče se zvanje doktora nauka, a u zavisnosti od opredjeljenja kandidata i realizovanih obaveza stiču se sljedeći izlazni profili:
- doktor nauka metodike razredne nastave – 480 ECTS – Metodika razredne nastave srpskog jezika i književnosti;
- doktor nauka metodike razredne nastave – 480 ECTS – Metodika početne nastave matematike;
- doktor nauka metodike razredne nastave – 480 ECTS – Metodika nastave prirode i društva;
- doktor nauka metodike razredne nastave – 480 ECTS – Metodika fizičkog vaspitanja u razrednoj nastavi.
Održavanje i realizacija nastave na tri ciklusa Studijskog programa učiteljskog studija ukazuju na značaj učiteljske profesije u društvu, ali i potrebe konstantnog razvoja i naučno-stručnog usavršavanja učitelja za rad u nastavi. Završetkom svakog od ciklusa studiranja povećavaju se i kompetencije za rad.
Kako izgleda učiteljski studij i koje kompetencije se dobijaju njegovim završetkom?
Završetkom prvog ciklusa studija i dobijanjem diplome profesora razredne nastave studenti stiču i sljedeće kompetencije:
- Poznavanje teoretskih znanja iz temeljnih disciplina pedagoške nauke;
- Poznavanje osnovnih psiholoških znanja o razvoju djeteta, o ličnosti i učenju;
- Poznavanje ključnih spoznaja iz različitih pedagoških naučnih disciplina;
- Ovladavanje potrebnim nivoom informatičke pismenosti;
- Ovladavanje elementarnom metodologijom potrebnom za manja operacionalna istraživanja i preradu teorije;
- Posjedovanje osnovnih saznanja o organizaciji nastave, upravljanju i rukovođenju školom;
- Vođenje savjetodavnih sesija, pedagoško-terapijsko djelovanje;
- Izvođenje, opservacija i vrednovanje različitih vidova interaktivnog učenja;
- Osnove metodičkih vještina u predmetima društvenih i prirodnih nauka, te u sportu i umjetničkim oblastima;
- Sposobnost proučavanja i analize slobodnog vremena, te vlastita osposobljenost za produktivno korišćenje slobodnog vremena;
- Osposobljenost za komparaciju nastavnih sistema te njihovo proučavanje;
- Osposobljenost za primjenu raznih modela individualizacije kao i za proučavanje efekata individualizacije;
- Osposobljenost za akciona istraživanja.
Po završetku drugog ciklusa studiranja studenti posjeduju sljedeće kompetencije:
- Sposobnost proučavanja i analize permanentnog obrazovanja te vlastita osposobljenost za permanentno obrazovanje;
- Osposobljenost za kvalitativna istraživanja, za studiju slučaja i slične istraživačke pristupe;
- Osposobljenost za analizu futuroloških koncepcija, za planiranje i predviđanje u sferi obrazovanja;
- Osposobljenost za analizu rada sa darovitim učenicima, za primjenu i kreiranje nastavnih modela koji stimulišu kreativnost, kao i za istraživanje darovitosti i kreativnosti;
- Osposobljenost za modernu pedagošku dokimologiju;
- Osposobljenost za analizu efikasnosti modela obuke za učenje učenja, za primjenu nastavnih modela učenja, te izradu i kreiranje novih aplikativnih nastavnih modela.
U Elaboratu zajedničkog izvođenja trećeg ciklusa programa Učiteljskog studija definisane su naučno-istraživačke kompetencije doktora metodičkih nauka:
- samostalno identifikuje, naučno-kritički proučava i sopstvenim istraživanjima obogaćuje savremene tokove, nove ideje i koncepcije, inovativne sisteme i modele metodike razredne nastave;
- kreativno primjenjuje naučna psihopedagoška saznanja i dostignuća metodike vaspitnog rada u istraživanju i unapređivanju mehanizama vaspitnog djelovanja u razrednoj nastavi;
- uspješno vrši teorijsko-komparativna proučavanja aktuelnih tema iz metodike razredne nastave;
- inovativno koristi metodologiju savremenih kvantitativnih i kvalitativnih istraživanja u razvijanju, realizaciji i finalizaciji samostalnih i timskih eksperimentalnih i empirijskih neeksperimentalnih istraživanja aktuelnih, složenih, naučno i društveno relevantnih problema metodike razredne nastave;
- samostalno konstruiše i standardizuje teorijski utemeljene i tematski prikladne instrumente u naučno-istraživačkim i istraživačko-razvojnim projektima iz metodike razredne nastave;
- finalizira i diseminira (na naučnim i stručnim skupovima i objavljivanjem u recenziranim publikacijama) rezultate samostalnih naučnih istraživanja u metodici razredne nastave;
- selekcioniše ključne teorijsko-metodološke probleme, samostalno istražuje i razvija inovativne koncepcije i modele određenog predmeta i programskog područja razredne nastave.
Savez studenata Filozofskog fakulteta aktivno radi na promociji prava studenata i poboljšanju studentskog statusa, a istovremeno učestvuje u usavršavanju procesa učenja i rada. Studenti Studijskog programa učiteljskog studija aktivno učestvuju u radu saveza studenata. Redovna godišnja evaluacija rada nastavnika i saradnika ostvaruje se studentskom anketom, a u skladu sa Pravilnikom o anketiranju studenata pri Univerzitetu u Banjoj Luci. Studenti ovim putem daju doprinos poboljšanju kvalitete nastavnog procesa, a to je pokazatelj nastavnom osoblju kako da unaprijede nastavu.
Eventualni problemi ili poteškoće studenata rješavaju se saradnjom sa voditeljem ili sekretarom studijskog programa, a po potrebi se uključuju i drugi u skladu sa svojim nadležnostima. U dogovoru sa studentima usklađuje se raspored nastave i termini ispita, pri čemu se akcenat stavlja na opterećenje u radu. Studentima su omogućene redovne konsultacije sa nastavnicima i saradnicima. Na kraju treba istaći da je studentima omogućena mobilnost i priznavanje ostvarenih bodova u toku studiranja na drugim univerzitetima u skladu sa pravilima Evropskog sistema prenosa i akumulacije bodova (ECTS).
Nastavni plan jasno definiše nastavne predmete koji se realizuju u toku svakog semestra, ECTS bodove za svaki predmet, časove predviđene za predavanja i vježbe. Izborni predmeti su ponuđeni studentima, i u skladu sa njihovim interesovanjima biraju predmete koje će slušati i polagati. Izborni predmeti se biraju na početku semestra, nakon što predmetni nastavnici studentima predstave sadržaj učenja, obaveze studenata, način realizacije nastave i slično.
Više informacija
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: ozrenka.bjelobrk-babic@ff.unibl.org
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
Nastavni planovi
NASTAVNI PLAN PRVOG CIKLUSA STUDIJA
NASTAVNI PLAN DRUGOG CIKLUSA STUDIJA
PREDŠKOLSKO VASPITANJE
Zašto studirati Studijski program predškolskog vaspitanja?
Posao vaspitača predškolske djece je jedna od najhumanijih profesija koja postoji od kada postoji čovječanstvo. Biti vaspitač djece predškolskog uzrasta znači voljeti život, diviti se svakodnevnom razvoju, biti okružen djecom koja traže ljubav i uzvraćaju ljubav. Vaspitač predškolske djece je kreativan, inovativan, otvoren, vedar profesionalac koji osmišljava različite dječije aktivnosti, koji se igra sa djecom, priča im priče, uči ih životu. Osnovni moto vaspitača uvijek je: „Najbolje sredstvo vaspitanja je ličnost vaspitača“!
Šta nakon završetka Studijskog programa predškolskog vaspitanja?
Studijski program predškolskog vaspitanja je zasnovan na savremenim naučnim saznanjima koji su osnova za praktični i naučni rad u područjima u kojima je zastupljena pedagogija ranog djetinjstva. Kadrovi sa ovim zvanjem zapošljavaju se u predškolskim institucijama, te u drugim institucijama, kao što su: centri za socijalni rad, dječiji domovi, pedijatrijske klinike, klubovi za djecu, igraonice, specijalizovane ustanove za rad sa djecom sa poteškoćama u razvoj, redakcije časopisa, različite medijske kuće i druge instutucije koje se bave predškolskom djecom.
Zašto studirati Studijski program predškolskog vaspitanja na Filozofskom fakultetu u Banjoj Luci?
Koncepcija Studijskog programa predškolskog vaspitanja
Studijski program predškolskog vaspitanja i obrazovanja se od svojih početaka realizuje po uzusima Bolonjske deklaracije. Reforma u visokom obrazovanju u duhu bolonjskog procesa podrazumijeva modernizaciju temeljnog profesionalnog osposobljavanja vaspitača za savremeni stručno-pedagoški rad sa djecom predškolskog uzrasta i njegovo zasnivanje kao petogodišnjeg visokog obrazovanja. Ova projekcija petogodišnjeg temeljnog obrazovanja vaspitača za planiranje, izvođenje i vrednovanje vaspitno-obrazovnog rada u savremenoj predškolskoj ustanovi sadrži ciljeve studiranja, listu obaveznih i izbornih predmeta i ostale elemente studijskog programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja u prvom ciklusu – dodiplomskom studiju (The Degree Of Bachelor) i drugom ciklusu (Master) studija.
Naziv: I ciklus: dodiplomski studij (The Degree Of Bachelor) predškolskog vaspitanja i obrazovanja
Ciljevi:
- Sticanje profesionalnih kompetencija vaspitača predškolske djece u planiranju, izvođenju i vrednovanju vaspitno-obrazovnog rada u predškolskim ustanovama;
- Osposobljavanje studenata za razumijevanje značaja igre i ranog učenja za razvoj djece predškolskog uzrasta uz puno uvažavanje ličnosti djeteta i dječijih prava;
- Obučavanje studenata prvog ciklusa za didaktičko-metodičko koreliranje sadržaja predmetnih područja u predškolskom vaspitanju i obrazovanju;
- Sticanje uslova za dalje školovanje i stručno usavršavanje.
Naziv: II ciklus:(Master) studij predškolskog vaspitanja i obrazovanja
Ciljevi:
- Usavršavanje profesionalnih kompetencija vaspitača predškolske djece u planiranju, izvođenju i vrednovanju vaspitno-obrazovnog rada u predškolskim ustanovama sa naglaskom na vrednovanje vaspitanja i obrazovanja prvenstveno kao procesa, a ne samo sa stanovišta njihovih produkata;
- Osposobljavanje studenata za praćenje i razumijevanje problema odrastanja djece predškolskog uzrasta u savremenom svijetu u cilju očuvanja i razvoja kreativnih potencijala djece;
- Obučavanje studenata drugog ciklusa za pedagoška i didaktičko-metodička istraživanja procesa i efekata (produkata) vaspitno-obrazovnog rada u funkciji njihovog unapređivanja;
Nastavni plan i program Studija predškolskog vaspitanja je usklađen sa evropskim standardima, te je kompatibilan sa programima drugih Univerziteta. Struktura predmeta Studijskog programa za predškolsko vaspitanje i obrazovanje u Banjoj Luci u velikoj mjeri podudara se sa licenciranim studijskim programima koji se realizuju na sljedećim institucijama:
- Studijski program za predškolsko vaspitanje i obrazovanja na Učiteljskom fakultetu u Beogradu;
- Studijski program predškolskog vaspitanja na Filozofskom fakultetu u Splitu;
- Studijski program predškolskog vaspitanja na Učiteljskom fakultetu u Rijeci;
- Studijski program predškolskog vaspitanja na Pedagoškom fakultetu u Ljubljani.
Kako izgleda Studij za predškolsko vaspitanje?
Kako upisati Studij predškolskog vaspitanja u Banjoj Luci?
Uslovi za upis na studijski program I ciklusa predškolskog vaspitanja i obrazovanja su opšti i posebni. Opšti uslovi su završena srednja škola. Vrednuje se i ranguje prosječna ocjena opšteg školskog uspjeha. Dobro zdravstveno stanje kandidata dokazuje se odgovarajućim dokumentom. Posebni uslovi utvrđuju se na kvalifikacionom ispitu koji se sastoji iz dva dijela:
- provjera sposobnosti iz govora, fizičke i muzičke sposobnosti,
- provjera opšte kulture i znanja iz pedagogije i srpskog jezika.
Uslovi za nastavak studijskog programa na II ciklusu (Master) predškolskog vaspitanja i obrazovanja je uspješno završen studij I ciklusa (The Degree Of Bachelor). Konkurs za upis, sa neophodnim informacijama vezanim za uslove upisa i datumom polaganja prijemnog ispita, objavljuje se na internet stranici Univerziteta i Filozofskog fakulteta u Banjoj Luci, kao i u medijima javnog informisanja.
Informator za upis na Filozofski fakultet 2022-2023 g.
Dodatne informacije
Dodatne informacije možete pročitati na internet prezentaciji Filozofskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, ali i lično se informisati na adresi: Bulevar vojvode Petra Bojovića 1A – Kampus, gdje se možete obratiti voditelju ili sekretaru Studijskog programa za predškolsko vaspitanje.
Ukoliko imate dodatnih pitanja za nas, pošaljite nam mejl na: miroslav.drljaca@ff.unibl.org
Nastavni planovi
Nastavni plan I i II ciklus Predškolsko vaspitanje
FIlozofski fakultet Banja Luka / JER IMAM STAV
Bulevar vojvode Petra Bojovića 1A, Banja Luka, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina
Tel: +387 51 322 780
E-mail: info@ffunibl.org
Website: https://ff.unibl.org/